Co to jest ADHD (Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Deficytem Uwagi)? To zaburzenie, które wzbudza wiele pytań i dyskusji. Często postrzegane jedynie jako problem z koncentracją i nadmierną aktywnością, w rzeczywistości kryje w sobie znacznie głębsze procesy biologiczne. W tym artykule przyjrzymy się dokładniej, co to jest ADHD, analizując jego genetyczne, neurochemiczne i ewolucyjne aspekty, aby lepiej zrozumieć, jak to złożone zaburzenie wpływa na funkcjonowanie mózgu i zachowanie.
Co to jest ADHD?
ADHD, czyli Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Deficytem Koncentracji Uwagi, jest zaburzeniem neurorozwojowym charakteryzującym się głównie trudnościami w koncentracji uwagi, wzmożoną ruchliwością i obniżoną kontrolą impulsów. Jest to zaburzenie wrodzone, które może towarzyszyć osobie przez całe życie.
Procesy biologiczne w ADHD
- Genetyka: Badania wskazują, że genetyka odgrywa kluczową rolę w ADHD, determinując około 75% przypadków. Zaburzenie to jest często dziedziczone, a ryzyko wystąpienia ADHD jest znacznie wyższe u bliźniąt i rodzeństwa osób z ADHD.
- Neurotransmisja: ADHD jest związane z zaburzeniami równowagi między układami dopaminowym a noradrenalinowym w ośrodkowym układzie nerwowym. Wiele genów związanych z ADHD jest powiązanych z neurotransmisją dopaminy, w tym geny DAT, DRD4, DRD5, TAAR1, MAOA, COMT, DBH. Zaburzenia te mogą wpływać na funkcje takie jak uwaga, impulsywność i aktywność ruchowa.
- Ewolucyjne aspekty ADHD: Niektóre cechy związane z ADHD mogły być preferowane w toku selekcji naturalnej, przynosząc korzyści w sytuacjach zagrożenia, współzawodnictwa czy radzenia sobie z niewiadomą. Cechy te mogły zwiększać szanse na przetrwanie jednostki w trudnych warunkach środowiskowych.
- Uszkodzenia centralnego układu nerwowego: W niektórych przypadkach ADHD może być powiązane z wcześniejszymi uszkodzeniami centralnego układu nerwowego, takimi jak urazy czy infekcje mózgu, a także niedotlenieniem lub asfiksją okołoporodową.
- Zaburzenia równowagi neurochemicznej: Objawy nadpobudliwości w ADHD mogą wynikać z zaburzeń równowagi neurochemicznej, szczególnie w układach dopaminowym i noradrenalinowym, co wpływa na impulsywność, nadruchliwość i trudności w koncentracji uwagi.
Nowe spostrzeżenia na temat ADHD
- W ostatnich latach ADHD zaczyna być postrzegane nie tylko jako zaburzenie, ale także jako część tożsamości. Wiele osób z ADHD zaczyna postrzegać swoje różnice w funkcjonowaniu mózgu jako integralną część swojej osobowości.
- Coraz częściej podkreśla się nie tylko trudności związane z ADHD, ale także neutralne i pozytywne aspekty tego stanu. Na przykład, osoby z ADHD mogą wykazywać wyjątkową kreatywność i zdolność do głębokiego skupienia się na interesujących ich tematach.
- Pojawiają się pytania o to, jak społeczeństwo i kultura mogłyby lepiej dostosować się do osób z ADHD, zamiast oczekiwać od nich dostosowania się do istniejących norm. Rozważa się, jak edukacja, miejsca pracy i systemy społeczne mogłyby być bardziej elastyczne wobec osób o różnych sposobach funkcjonowania mózgu.
- Proponuje się wprowadzenie nowego, mniej medycznego języka do opisu ADHD, aby pomóc ludziom lepiej zrozumieć i opisać swoje doświadczenia. Sugerowane jest używanie określeń takich jak „pelagiczny” (odnoszący się do otwartego morza), aby opisać osoby z różnymi symptomami ADHD.
Globalna prewalencja ADHD
Według przeprowadzonej meta-analizy, ADHD występuje u 7,6% dzieci w wieku od 3 do 12 lat i u 5,6% nastolatków w wieku od 12 do 18 lat. Badanie to podkreśla, że prewalencja ADHD w dzieciństwie i adolescencji jest znacząca i różni się w zależności od przyjętych kryteriów diagnostycznych. Zgodnie z kryteriami DSM-V, prevalencja ADHD jest wyższa niż według wcześniejszych kryteriów diagnostycznych.
Źródło: https://ijponline.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13052-023-01456-1
Treści prezentowane na stronie mają na celu poprawę komunikacji między Użytkownikiem a jego lekarzem i nie powinny zastępować tej relacji. Nasza strona służy jedynie celom informacyjno-edukacyjnym. Przed podjęciem jakichkolwiek działań na podstawie zawartych tu informacji, zwłaszcza w dziedzinie medycyny lub innych dziedzin specjalistycznych, konieczna jest obowiązkowa konsultacja z lekarzem.
Zobacz także:
